Thomas Carlyle (1795-1881) İskoç asıllı, yazar, tarihçi ve eğitmendir. Carlyle “Edinburgh Ansiklopedisi”ne de makaleler yazmakla; çok tartışmalara yol açan sosyal yorumlarıyla ve İktisat Bilimini “kasvetli bilim” olarak tanımlanması ile hatırlanmaktadır. Eserlerinde İngiltere’nin tarihini, toplumsal yaşamını ve işçi sorunlarını ele almıştır. Ingiltere ve Amerika aydınlarını eserleriyle derinden etkilemiştir.
Heros (Kahramanlar) isimli kitabında kaleme aldığı, Kur’an ve İslamiyet hakkındaki müsbet yazılarından bazı pasajları, Risale-i Nur’a alınmıştır :
Feylesof Carlyle – meşhur Alman edebiyatçısı Goethe’den naklen- Kur’anın hakikatlarına dikkat çektikten sonra, “Acaba İslâmiyet içinde medeniyet dünyasının gelişmesi mümkün müdür?” diye sormuştur. Yine bu suale cevaben demiştir ki: “Evet araştırmacılar, şimdi o daireden istifade ediyorlar.”
Yine Carlyle demiştir ki: “Kuran’ın hakikatleri doğduğu zaman ateş gibi bütün dinleri yuttu. Zâten bu onun hakkı idi. Çünki Hristiyan ve Yahudilerin hurafelerinden birşey çıkmadı.”….
Kur’anı bir kere dikkatle okursanız, onun hususiyetlerini göstermeye başladığını görürsünüz. Kur’anın güzelliği, diğer bütün edebî eserlerin güzelliklerinden ayrılıp farkedilebilir. Kur’anın başlıca hususiyetlerinden biri, onun asliyeti, orijinalliğidir. Benim fikir ve kanaatıma göre, Kur’an baştan sona, samimiyet ve hakkaniyetle doludur. Hazret-i Muhammed’in (A.S.M.) cihana tebliğ ettiği davet, hak ve hakikattır….
Mister Karlayl dahi aynen Bismark gibi demiş:
“Başka kitablar, hiçbir cihette Kur’ana yetişemez. Hakikî söz odur, onu dinlemeliyiz.” diye kat’î karar vermesi
(Haşiye: Risale-i Nur’dan Arabî İşaratü’l-İ’caz tefsiri otuz sene evvel, onun bu kıymetli hakperestane hükmüne işaret etmiş)
ve Nurların da her tarafta fütuhatı ve ileri gitmesi, büyük bir fâl-i hayırdır ki, ecnebide çok Bismark’lar ve Mister Karlayl’lar çıkacaklar ve emareleri de var…. (Emirdağ-1-269)
“Evet şimdi olmasa da otuz-kırk sene sonra fen ve hakikî marifet ve medeniyetin mehasini (güzel yönleri) o üç kuvveti tam techiz edip, cihazatını verip o dokuz mani’leri mağlub edip dağıtmak için taharri-i hakikat (gerçeği araştırma) meyelanını ve insaf ve muhabbet-i insaniyeyi o dokuz düşman taifesinin cephesine göndermiş, inşâallah yarım asır sonra onları darmadağın edecek.”
“İşte Amerika ve Avrupa tarlaları böyle dâhî muhakkikleri (Mister Karlayl ve Bismark gibi) mahsulât vermesine istinaden ben de bütün kanaatimle derim: Avrupa ve Amerika İslâmiyet ile hamiledir. Günün birinde bir İslâmî devlet doğuracak.” (Emirdağ-2-143)
